«Η ΕΕ μας έδωσε ένα νέο ξεκίνημα»: Ρευστός ρατσισμός και συν-αίσθημα σε μια επιμελημένη αφήγηση μετανάστευσης ['The EU gave us a fresh start': Fluid racism and empathy in a curated migration narrative]

Γιαξόγλου, Κορίνα and Σπηλιώτη, Τερέζα (2023). «Η ΕΕ μας έδωσε ένα νέο ξεκίνημα»: Ρευστός ρατσισμός και συν-αίσθημα σε μια επιμελημένη αφήγηση μετανάστευσης ['The EU gave us a fresh start': Fluid racism and empathy in a curated migration narrative]. In: Αρχάκης, Αργύρης; Καραχάλιου, Ράνια and Τσάκωνα, Βίλλυ eds. Ιχνηλατώντας τη Διείσδυση του Ρατσισμού στον Αντιρατσιστικό Λόγο: Μελέτες για τον Ρευστό Ρατσισμό. Αθήνα/Athens: Εκδόσεις Πεδίο/Field Editions, pp. 259–289.

URL: https://trace2019.wixsite.com/trace-project/edited...

Abstract

Υπόρρητες μορφές ρατσισμού, οι οποίες περιγράφονται ως ρευστός ρατσισμός (Weaver 2011), εντοπίζονται ακόμα και σε λόγους ή κείμενα που φαίνεται να προωθούν τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη (Archakis 2022). Στην ανακοίνωσή μας εξετάζουμε ίχνη ρευστού ρατσισμού στην ενημερωτική εκστρατεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) με τίτλο Η Ευρώπη Προστατεύει (ΕU Protects). Η προσέγγισή μας βασίζεται στη θεώρηση των αφηγήσεων ως πρακτικών (narratives-as-practices · De Fina 2020) και τη σύνδεσή τους με συν-αισθηματικές τοποθετήσεις (affective positioning · Giaxoglou 2021). Με τον όρο συν-αισθηματική τοποθέτηση αναφερόμαστε στους τρόπους με τους οποίους οι αφηγητές/τριες τοποθετούνται συν-αισθηματικά σε σχέση με τα γεγονότα και τους χαρακτήρες του αφηγηματικού κόσμου (taleworld), τους αποδέκτες της αφήγησης (storyrealm), αλλά και τις περιρρέουσες κυρίαρχες ιδέες και αντιλήψεις, συνιστώντας έτσι τη βάση για την πρόκληση συν-αισθηματικών αντιδράσεων, καθώς και για την κατασκευή αφηγηματικών ταυτοτήτων.

Η ανάλυσή μας επικεντρώνεται στην αφήγηση ενός Σύριου πρόσφυγα, όπως παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα της συγκεκριμένης ενημερωτικής εκστρατείας. Τα ερευνητικά μας ερωτήματα είναι τα εξής: (1) Πώς η αφήγηση προσωπικής εμπειρίας ενός πρόσφυγα γίνεται αντικείμενο επιμέλειας στο πλαίσιο της εκστρατείας της ΕΕ; (2) Τι είδους συν-αισθηματικές τοποθετήσεις των αφηγητών/τριών και των αποδεκτών της αφήγησης εντοπίζουμε στην επιμελημένη αφήγηση; (3) Πού εντοπίζουμε ίχνη ρευστού ρατσισμού και τι συνιστά ρευστό ρατσισμό στην περίπτωση που εξετάζουμε;

Τα αποτελέσματα της ανάλυσής μας καταδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η αφήγηση της μεταναστευτικής εμπειρίας επιμελείται ως μια δημόσια αφήγηση (public narrative· Ganz 2015), η οποία προωθεί τις αξίες της ενσωμάτωσης, προστασίας και ασφάλειας της ΕΕ.
Εντοπίζουμε ίχνη ρευστού ρατσισμού τόσο στην εργαλειοποίηση της προσωπικής εμπειρίας του Σύριου μετανάστη όσο και στην επιμέλειά της ως μια αφήγηση που επικεντρώνεται σε συν-αισθηματικές τοποθετήσεις του αφηγητή ως πρόθυμου να ενσωματωθεί στη χώρα υποδοχής, αλλά και να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς την ΕΕ. Τέτοιου είδους επιμελημένες αφηγήσεις προωθούν αλληλεγγύη στους μετανάστες με όρους ιδεολογιών ενσωμάτωσης και με έμφαση στη θετική εικόνα της ΕΕ. Παρά τον ρόλο που προτίθενται να παίξουν έναντι κυρίαρχων αρνητικών αναπαραστάσεων των μεταναστών/τριών, η ουσιαστική δυνατότητα παροχής φωνής σε αυτούς/ες είναι πολύ περιορισμένη.

[Implicit forms of racism, described as fluid racism (Weaver 2011), are found even in discourses or texts that appear to promote diversity and inclusion (Archakis 2022). In our communication we examine traces of liquid racism in the information campaign of the European Union (EU) entitled Europe Protects (EU Protects). Our approach is based on considering narratives as practices (narratives-as-practices; De Fina 2020) and connecting them with affective positioning (Giaxoglou 2021). By the term co-emotional positioning we refer to the ways in which the narrators co-emotionally position themselves in relation to the events and characters of the narrative world (taleworld), the recipients of the narrative (storyrealm), but also the surrounding dominant ideas and perceptions, thus providing the basis for eliciting co-emotional responses, as well as the construction of narrative identities.

Our analysis focuses on the narrative of a Syrian refugee, as presented on the website of this particular information campaign. Our research questions are: (1) How is a refugee's narrative of personal experience curated within the EU campaign? (2) What kind of co-emotional positionings of the narrators and recipients of the narrative do we detect in the edited narrative? (3) Where do we find traces of fluid racism and what constitutes fluid racism in the case under consideration?

The results of our analysis demonstrate how the narrative of the migrant experience is curated as a public narrative (Ganz 2015), which promotes EU values of integration, protection and security.
We detect traces of fluid racism both in the instrumentalization of the Syrian immigrant's personal experience and in its elaboration as a narrative that focuses on co-emotional positionings of the narrator as willing to integrate into the host country, but also to express his gratitude to the EU. Such such curated narratives promote solidarity with migrants in terms of integration ideologies and with an emphasis on the positive image of the EU. Despite the role they intend to play against dominant negative representations of migrants, the actual possibility of giving them a voice is very limited.]

Viewing alternatives

Download history

Item Actions

Export

About