Qualitative Methodology and Inclusion: Questions and Reflections

Pieridou, Myria and Phtiaka, Helen (2012). Qualitative Methodology and Inclusion: Questions and Reflections. In: Crisis and the Role of Pedagogy: Institutions, Values, Society (Tsaggaridou, N.; Mavrou, K.; Symeonidou, S.; Phtiaka, E.; Symeou, L. and Elia, I. eds.), Nicosia, Cyprus, pp. 341–350.

URL: http://www.pek.org.cy/Proceedings_2012/papers/enia...

Abstract

Στις τελευταίες δεκαετίες έχουν συζητηθεί ευρέως θέματα που αφορούν τις ερευνητικές δραστηριότητες για τα άτομα με αναπηρίες, κυρίως σε σχέση με το θεωρητικό υπόβαθρο της ερευνήτριας, τον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας, καθώς και το ποια είναι η χρησιμότητα και η αξία των αποτελεσμάτων της (Allan, 2010; Kitchin, 2000). Οι έρευνες που βασίζονται στο ιατρικό μοντέλο αναπηρίας απορρίπτονται πλέον λόγω της αποδυνάμωσης και περιθωριοποίησης των ατόμων με αναπηρίες. Αντίθετα, η ερευνητική δραστηριότητα που βασίζεται στο κοινωνικό μοντέλο αναπηρίας αφορά την αντιμετώπιση της κοινωνικής καταπίεσης των ατόμων με αναπηρίες, και έχει διπλό στόχο: την επίτευξη θετικής κοινωνικής αλλαγής, αλλά και ατομικής βελτίωσης των συμμετεχόντων (Kitchin, 2000). Σύμφωνα εξάλλου και με τον Barton (2005), σκοπός της έρευνας που αφορά τα άτομα με αναπηρίες είναι η ενασχόληση με θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας. Ως αποτέλεσμα, η έρευνα δεν είναι ουδέτερη, αλλά απευθύνεται σε πολιτικά ζητήματα, απαιτώντας την απομάκρυνση ιδεολογικών και πρακτικών εμποδίων ως προς τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρίες, και ταυτόχρονα αναγνωρίζοντας παράγοντες που ενισχύουν ενταξιακές πρακτικές (Ainscow, 2005).
Στόχος της παρούσας μελέτης είναι η παρουσίαση προβληματισμών, ερωτημάτων και αναστοχασμών αναφορικά με τη χρήση ποιοτικής μεθοδολογίας σε έρευνα που μελετά την εκπαιδευτική και κοινωνική ένταξη παιδιών με αναπηρίες σε γενικά δημοτικά σχολεία της Κύπρου. Η έρευνα υιοθετεί θεωρητικό πλαίσιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με βάση το οποίο προωθεί τις έννοιες της ένταξης και ισότητας ευκαιριών σε εκπαιδευτικά περιβαλλοντα (Barnes, Mercer & Shakespeare, 1999), ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζεται ο ρόλος της ερευνήτριας ως συνηγόρου των δικαιωμάτων των παιδιών με αναπηρίες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση τριών ποιοτικών ερευνητικών μεθόδων: ανάλυση αρχειακού υλικού και κριτική ανάλυση της ισχύουσας νομοθεσίας N.113(Ι)/99, που νομιμοποίησε την ένταξη παιδιών με αναπηρίες στη γενική εκπαίδευση, ημι-δομημένες συνεντεύξεις με γονείς παιδιών με αναπηρίες, ειδικούς και γενικούς εκπαιδευτικούς, και τρίμηνη μη-συμμετοχική παρατήρηση επτά παιδιών με αναπηρίες που εκπαιδεύονταν σε ειδικές μονάδες και γενικές τάξεις. Τα αποτελέσματα φανερώνουν τη δυσκολία επίτευξης σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ ερευνήτριας και συμμετεχόντων, καθώς και τον εσωτερικό αγώνα της ερευνήτριας για την διατήρηση ισορροπιών με τους συμμετέχοντες κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων και της παρατήρησης. Πέρα από αυτό, γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον εις βάθος αναστοχασμό του ιδεολογικού προσανατολισμού της έρευνας και στον πολύπλοκο, χρονοβόρο και απαιτητικό χαρακτήρα της.

Viewing alternatives

Download history

Item Actions

Export

About